Жуырда Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «2023-2025 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы» заңға қол қойды. Аталған заң жобасы аясында 2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап күнкөріс шегі, ең төменгі зейнетақы, айыппұл көлемі, жалақы мен жәрдемақы мөлшері, сонымен қоса бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің жаңа мөлшері белгіленді. Ғасыр тарихы бар «Qazaq» газеті бүгін жаңа жылдан бастап жәрдемақылардың қалай өзгеретініне тоқталады.
Бала тууына байланысты төленетін жәрдемақы
«Балалары бар отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақылар туралы» ҚР Заңы бойынша туған, асырап алған, сондай-ақ, қорғаншылыққа (қамқоршылыққа) алған балалары бар барлық отбасының туу жәрдемақысын алуға құқығы бар.
Туу жәрдемақысы жұмысшыларға да, жұмыс істемейтін әйелдерге де төленеді, ал жәрдемақы мөлшері:
- бірінші, екінші және үшінші баланың тууына – 38 АЕК немесе 2022 жылы – 120 840 теңге, 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап – 131 100 теңге;
- төртінші және одан да көп балаға – 63 АЕК немесе 2022 жылы – 200 340 теңге, 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап – 217 350 теңге.
Бала күтіміне байланысты төленетін жәрдемақы
Жұмыс істемейтін ата-аналарға республикалық бюджеттен 1,5 жасқа дейінгі бала күтімі бойынша жәрдемақы тағайындалады.
Қолданыстағы заңнама бойынша жұмыс істемейтін ата-анаға арналған жәрдемақылар мөлшері:
- бірінші балаға – 5,76 АЕК немесе 2022 жылы – 18 317 теңге, 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап – 19 872 теңге;
- екінші балаға – 6,81 АЕК немесе 2022 жылы – 21 656 теңге, 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап – 23 495 теңге;
- үшінші балаға – 7,85 АЕК немесе 2022 жылы – 24 963 теңге, 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап – 27 083 теңге;
- төртінші және одан да көп балаға – 8,90 АЕК немесе 2022 жылы – 28 302 теңге, 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап – 30 705 теңге.
Егер баланың анасы жұмыс істесе және ол үшін мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына (бұдан әрі – МӘСҚ) әлеуметтік аударымдар түссе, онда ол туғаннан кейін МӘСҚ-дан бала күтіміне байланысты табысынан айырылған жағдайда ай сайын әлеуметтік төлем алатын болады. Төлем мөлшері бала туғанға дейінгі соңғы екі жылдағы орташа айлық табыстың 40 пайызын құрайды. Бұл ретте, ең төменгі мөлшері бала күтімі жөніндегі ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақының мөлшерінен кем болмауы тиіс, ал ең жоғары мөлшері тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең төменгі жалақының жеті еселенген мөлшерінің 40 пайызынан аспауы тиіс. Басқаша айтқанда, 2023 жылы ай сайынғы жәрдемақы 196 000 теңгеден аспайтын болады.
Бала күтімі бойынша жәрдемақы қанша уақыт ішінде төленеді?
Бұрын бала туғаннан бастап бір жыл ішінде бала күтімі бойынша ай сайынғы жәрдемақы төленетін. Енді оны бір жарым жыл ішінде алуға болады.
Көп балалы отбасыларға арналған жәрдемақылар
Төрт немесе одан да көп баласы бар отбасылар көп балалы болып саналады. Жәрдемақы мөлшері айлық есептік көрсеткіш (АЕК) деңгейіне байланысты және мыналарды құрайды:
- төрт балаға – 16,03 АЕК немесе 2022 жылы – 50 976 теңге, 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап – 55 304 теңге;
- бес балаға – 20,04 АЕК немесе 2022 жылы – 63 728 теңге, 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап – 69 138 теңге;
- алты балаға – 24,05 АЕК немесе 2022 жылы – 76 479 теңге, 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап – 82 973 теңге;
- жеті балаға – 28,06 АЕК немесе 2022 жылы – 89 231 теңге, 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап – 96 807 теңге;
- сегіз және одан да көп балаға – 4 АЕК немесе 2022 жылы – 12 720 теңге, 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап – әр балаға 13 800 теңге.
