Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті өзінің Білім берудегі инновациялар конкурсындағы (КИвО) серіктесі туралы ақпаратты жариялады. Атаулы шараны жыл сайын Мәскеу қаласындағы Жоғары экономика мектебі білім беру институты өткізеді. Естеріңізге сала кетейік, серіктестік «Білім беру инновацияларын іріктеу және бағалау және педагогикалық эксперимент жүргізу» халықаралық жобасы аясында ұйымдастырылған. КИвО-Қазақстан финалистерін іріктеу туралы толығырақ білу үшін университет КИвО директоры мен жоба мүшелеріне жүгінді.
«Финалға дейін жобалар бағалаудың бірнеше кезеңінен өтеді. Мұны «от, су және мыс құбырлары» деп айтуға болады. Бірінші кезеңде сарапшылар берілген мәтіндік өтінімдерді бағалайды, алдымен «Алтын жүз жоба» таңдалады, содан кейін жазғы мектепке баратын 30-35 жоба қалыптасады. Келесі қадам – жеделдету бағдарламасының өтуі. Биыл ол онлайн режимінде өтті. Бір ай бойы команда күн сайын сарапшылармен және трекерлермен жұмыс жасады және соңында қазылар алқасына өз жобаларын ұсынды. Жазғы мектепте жасалған бағалау, сондай-ақ жаз айларындағы командалардың үлгерімі КИвО финалына түсетін және өз жобаларын қазылар алқасына, инвесторларға және көпшілікке ұсынатын жобалардың соңғы тізімін құрудың бастапқы нүктесі болды. Біз осы жылы Қазақстанның халықаралық жобаға өте белсенді қатысып отырғанына қуаныштымыз. Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің командасымен бірге біз білім беру инновацияларының деректер базасын қалыптастырып, педагогикалық экспериментті ұйымдастыру үшін бастамаларды таңдай алдық. Осылайша, инновациялардың тиімділігін дәлелдеу туралы айтуға, үздік тәжірибелерді талқылауға, стейкхолдерлер мен білім беру стартаптарының өкілдеріне ұсынымдар беруге болады», – дейді Білім берудегі инновациялар байқауының директоры Королева Диана (ЭЖМ, Мәскеу).
«Білім беру инновацияларын іріктеу және бағалау және педагогикалық эксперимент жүргізу» халықаралық жобасының қатысушылары конкурс барысы мен Қазақстанның соңғы жобалары туралы айтып берді.
«КИвО-Қазақстан 2021 жылдың 1 сәуірден 15 мамырға дейін конкурсқа өтінімдер қабылдады. 2021 жылдың 16 маусымында білім беру инновациялар конкурсының нәтижелері бойынша баспасөз конференциясы өтті. Білім беру инновациялар конкурсында білім беру саласының жағдайы туралы пікірталас ұйымдастырылып, конференцияда шолу жасалды. КИвО биыл алғаш рет Қазақстанда Жоғары экономика мектебі білім беру институты, ҒЗУ, Рыбаков атындағы Қор және Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің қолдауымен ұйымдастырылды», – деп нақтылады Педагогика және психология институтының директоры, педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент Ғалия Абаева (Абай атындағы ҚазҰПУ, Алматы).
Рас, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің озық әдістемелері, Ұлттық мұралары, қазіргі заманғы білім беру қажеттіліктерін болжайтын әлемдік тәсілдер негізінде педагогтарды даярлау жөніндегі өз миссиясын орындауға ұмтылысы біздің университетімізге білім беру инновацияларын жинақтау және зерделеу бойынша белсенді қызмет етті.
«Білім беру инновацияларын іріктеу және бағалау және педагогикалық эксперимент жүргізу» бірлескен жобасы аясында Жоғары экономика мектебі білім беру институты, ғылыми зерттеу университетімен ғылыми байланыстарды нығайта отырып, Қазақстанның білім беру инновацияларының базасын құру мақсатын қойды. Конкурс нәтижесінде барлық ұсынылған қазақстандық жобалардың ішіндегі ең өзекті жобалар іріктелді. Бұл базаға төмендегідей әлеуметтік жобалар кірді:
1 жоба: Roqed Science – интерактивті виртуалды зертхана. ROQED Science компьютерлік бағдарламасы негізінде орта және жоғары мектеп оқушыларына білім беру демонстрацияларын модельдеу және өткізу мүмкіндігін ұсынады;
2 жоба: StudyHelp – оқушыларға арналған оқытуға қолдау көрсету платформасы. Бұл педагогикалық профиль студенттердің ақысыз негізде білім кемшіліктерін жоюға білікті репетиторлық көмек көрсетуге мүмкіндік береді;
3 жоба: Smart Grades – бұл блокчейн мобильді қосымшасы, онда балалар мектепте, жаттығуда (тренировка), репетиторлық және үй шаруашылығында алған бағалары үшін қалта ақшасын «табыс» табуды ұсынады;
4 жоба: QPSY – психологияны цифрландыру. QPSY жобасының мақсаты оқушы мен психолог арасында сенімді көпір құру болып табылады;
5 жоба: «Qbit» білім беру конструкторы. Оқушылар 7 жастан бастап «Qubit» робототехникалық конструктор бағдарламаларын, STEM тәсілін оқуға енгізуді ұсынады.
Педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент Әсел Ақпаеваның (Абай атындағы ҚазҰПУ, Алматы) айтуынша, КИвО-Қазақстан байқауының бірінші іріктеу кезеңінде ұйымдастырушылар ұсынған критерийлерге сай келетін ерікті-сарапшылар шақырылды. Құпия сараптама жобаларды жартылай финалға іріктеп өткізді. Сонымен, Абай атындағы ҚазҰПУ Педагогика және психология институтынан сарапшылар ретінде жоба мүшелері және педагогика ғылымдарының кандидаты, профессор Шолпан Колумбаева, физика-математика ғылымдарының кандидаты Азаткүл Кыдырбаева қатысты. Олар үлкен педагогикалық өтілі бар және білім беру жобаларында жұмыс тәжірибесі бар педагогтер. Финалға екі өтінім іріктелді:
- Smart Grades (Нұр-Сұлтан) – балалар мен ата-аналарға арналған үлгерімді бақылау бойынша мобильді қосымша;
- QPSY – психологияны цифрландыру (Нұр-Сұлтан) – оқушыларға психологиялық көмек көрсету платформасы.
Smart Grades – бұл баланың мотивациясын барлық бағыттар бойынша арттыруға арналған мобильді қосымша: мектеп, репетиторлар, секциялар, үй жұмыстары және тіпті бағалау үшін сыйақы функциясы бар пайдалы әдеттер.
Біз жобаның негізін қалаушылардан шағын сұхбат алдық.
«Біз шешетін негізгі мәселе – балалардың оқуға деген ынтасының төмендігі. Әрбір екінші баланың мотивациялық проблемалары бар. Екінші мәселе – балалардың гаджеттерді пайдалануда шамадан тыс уақыт өткізуі. Біз сұраған ата-аналардың 70%-ы балаларымен жанжалдасуының басты себептерінің бірі – гаджеттер екенін мойындады. Шешім қарапайым және әділ: қосымшада сыйақының екі функциясы бар: біріншісі – нақты ақша, екіншісі – гаджетті өткізу уақыты. Бала баға алады, баға нақты ақшаға немесе гаджетте уақыт өткізуге ауыстырылады, ата-ананың белгіленген бағытына сәйкес бала өз жұмысына лайық бағасын алған соң, қалта ақшасын немесе гаджетке уақыт алады. Бұл әдісті мен және менің жұбайым Әлия әзірледі. Біз ұлымыз Мансурды тәрбиелеудеміз. Осы жүйенің арқасында Мансур 8 жасында минутына 421 сөзді оқиды, мәтінді 80% түсінеді (яғни, ересек адамның орташа жылдамдығынан 2,5 есе жылдам, минутына 201 сөз)», – деп санайды Нұр-Сұлтан қаласынан келген Жасұлан Тукенов.
Жасұлан мен Әлия Тукеновтар даму векторының АҚШ нарығына бағытталғанын түсінеді, өйткені онда балалар қалтасындағы ақша мәдениеті барынша дамыған. Бірақ, олар жобаны Қазақстан мен Ресей нарығынан бастауға ниетті. Олар алғашқы экспериментін Нұр-Сұлтан қаласының №39 мектебінде өткізді. Бұл қиын өмірлік жағдайға тап болған, мінез-құлқы мен оқуында проблемалары бар басқа мектептерден шығарылған балаларға арналған мектеп. Сонымен қатар, зерттеу нәтижесінде 2 апта ішінде үшке оқитын оқушылардың 90%-ы екпінділер қатарына өтті. КИвО жазғы мектебі басқа қатысушылар мен сарапшылардан кеңестер мен кері байланыс алуға мүмкіндік берді. Жасұлан атап өткендей, олар басқа ресейлік стартаптардың балаларымен танысып, алдын ала коллаборация өткізуге келісті.
«Қазіргі әлемде цифрлық технологиялар адам қызметінің барлық салаларына еніп, оған айтарлықтай өзгерістер енгізуде. Цифрлық құрылғылар мен жүйелер қоғамда барлық жерде қолданылады және біз оларсыз өз өмірімізді елестете алмаймыз. Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарына цифрлық технологияларды енгізу проблемаларын шешудегі қазіргі қоғамның талаптары қашықтықтан, аралас оқыту жағдайында психологиялық-педагогикалық қызметтің нәтижелерін басқаруды қамтамасыз ету үшін ғылыми-әдістемелік негіз бен жағдай жасау қажеттілігін өзектендіреді. Осыған байланысты «QPSY – психологияны цифрландыру» IT әлеуметтік жобасы қазіргі қоғамның сұраныстарына сәйкес және тұлғаның психологиялық мәселелерін шешу үшін, сондай-ақ Қазақстан Республикасындағы педагогтер мен психологтардың қызметін оңтайландыру сұранысына ие», – дейді PhD докторы, аға оқытушы Айгүл Ахметова (Абай атындағы ҚазҰПУ).
QPSY – психологияны цифрландыру осындай атауға ие, өйткені ол мектеп оқушылары мен студент жастарға психологиялық қолдау көрсету үшін жеделхатпен бірге веб-қосымшаны әзірлеуді қамтиды. Қосымша авторлары Нұр-Сұлтан қаласынан келген балалар: Жұмабай Нұрдәулет, Алимусин Бекет. Аталған бағдарламаны апробациялау PhD доктор, жоғары санатты педагог-психолог Айгүл Ахметованың жетекшілігімен, педагогика және психология институтының педагог-психологтарының кеңестерімен жүргізіледі.
Команда мұндай жоба ТМД, Еуропа және АҚШ нарығында жоқ екенін атап өтті. Бұл идеяның өзіндік ерекшелігі – анонимді ақпарат алу және қолжетімді психологиялық кеңес беру, электрондық бағдарламалық жасақтаманың көмегімен оқу кеңістігін құру.
«QPSY – психологияны цифрландыру» IT әлеуметтік жобасын апробациялау және енгізу жасөспірімдер мен жастардың аутодеструктивті мінез-құлқының алдын алуды, жастардың психологпен жасырын және ыңғайлы қарым-қатынас жасау міндеттерін шешуге ықпал етеді. Цифрлық бағдарлама мектеп психологтарына арналған қосымша көп функциялы құрал болып табылады, ол қатер тобындағы жастармен жұмыс жасау мақсаттарын, міндеттерін, мазмұнын, технологияларын қайта қарастыруды талап етеді.
«QPSY – психологияны цифрландыру» электрондық бағдарламасының кейстерінде өскелең ұрпақты психологиялық-педагогикалық және әлеуметтік-педагогикалық қолдаудың кейбір түрлері қарастырылған, мамандардан көмек алу үшін арнайы цифрлық құралдарды пайдалану үшін ыңғайлы жағдайлар қарастырылған, «шұғыл батырма» ойластырылған және енгізілген, мазасыздық деңгейі жоғары, созылмалы стресстік жағдайды бастан кешіретін, сондай-ақ депрессияға бейім мектеп оқушыларының статистикасын жүргізу үшін анонимді сауалнама жүргізіледі.
Бағдарламаның негізгі функционалдық ерекшеліктері:
1) оқушының орналасқан жерін анықтауға мүмкіндік беретін және оны психологқа байланыстыратын мектеп коды;
2) шұғыл қызметпен байланыстыратын «психологқа жазу», «жедел желі» батырмалары;
3) «жасырын сауалнама» батырмасы және деректер базасынан ақпаратты түсіру;
4) психологтың оқушылармен диалогтары бар чаттар, штаттық психологқа жолдамамен «офлайн» батырмасы;
5) мектеп психологтарының құзыреттілігін арттыру үшін таспа бөлімі мақалалармен, әдістемелермен, материалдармен және балалармен қарым-қатынас сценарийлерімен толықтырылады;
6) «жаңалықтар» бөлімінде әр мектеп психологының статистикасын көруге, материалдарды, мақалаларды редакциялауға мүмкіндігі бар жоғары білікті психологтарға арналған арнайы шоттар.
Бағдарламаны енгізуден күтілетін нәтижелер: оқушылардың, жастардың психологиялық, әлеуметтік, рухани денсаулығын жақсартуға ықпал ету; үйдегі зорлық-зомбылықтың сандық көрсеткіштерін төмендету, балаларға үйдегі зорлық-зомбылық кезінде көмек көрсету; оқушылардың, жастардың аутодеструктивті мінез-құлқының, мазасыз және стресстік жағдайының көрсеткіштерін төмендетуге жәрдемдесу.
«Qpsy – психологияны цифрландыру» цифрлық бағдарламасы оқушылар мен жастарды психологиялық-педагогикалық қолдауды кәсіби ұйымдастыруға бағытталған цифрлық бағдарламаларға қойылатын барлық әдістемелік талаптарды ескере отырып жасалған. Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындары мен мектептерінде апробацияны ұйымдастыру үшін жоба командасы Қазақстанның жетекші ғалымдарынан, тәжірибесі мол мамандарынан рецензиялар, пікірлер, ұсыныс хаттар алды:
– Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясының тәрбие теориясы мен әдістемесі орталығының директоры, педагогика ғылымдарының кандидаты А. Мамырханова;
– профессор, педагогика ғылымдарының докторы (ҚР), әлеуметтану ғылымдарының докторы (РФ), «Астана дарыны» дарындылықты дамыту және психологиялық қызмет орталығының ғылыми кеңесшісі А.Н.Тесленко;
– психология ғылымдарының кандидаты, «Астана дарыны» дарындылықты дамыту және психологиялық қызмет орталығының психологиялық қызмет бөлімінің басшысы М.Н.Құнанбаева;
– «BILIM FОUNDATION» қоғамдық қорының президенті Е.Айтмұхамбетов;
– Мектепке дейінгі білім беру, әлеуметтік педагогика және өзін-өзі тану білім беру бағдарламалары бөлімінің докторы А.И. Ахметова;
– М. Есболатов атындағы ҚР ІІМ Алматы академиясының ІІБ кәсіби-психологиялық дайындық және басқару кафедрасының доценті Д.А. Шаханова;
– Монтессори кабинетінің меңгерушісі, әлеуметтік ғылымдар магистрі, «Өрлеу» БАҰО аға оқытушысы С.Мусина.
«Qpsy – психологияны цифрландыру» цифрлық бағдарламасы жасөспірімдер мен жастарды психологиялық-педагогикалық қолдауды кәсіби ұйымдастыруға бағытталған цифрлық бағдарламаларға қойылатын барлық әдістемелік талаптарды ескере отырып әзірленген.
28 қазанда Мәскеу қаласында өтетін жобалардың қорытынды презентацияларында Қазақстан инноваторларына табыс тілейміз.
