Адам баласының ұзақ өміріндегі бел-белестердің бәрі де елеулі саналса керек. Бақытты отбасыны құру – екі-ақ адамның қолынан келеді, бірі – отағасы, екіншісі – отанасы.
Ата-анаға деген құрмет отбасының татулығы мен бауырмалдығы, адамдардың бір-біріне деген көмегі, жылағанды жұбату, қуанышты бөлісу болып табылады. «Әке – асқар тау, ана – мөлдір бұлақ, бала – жағасындағы құрақ» демекші, 60 жылға жақын бір шаңырақтың астында өмір сүріп, дүниеге алтын, ақылды балалар әкелген әкеміз Өсербай Рахметұлы мен анамыз Үмітжан Махметқызын мәуелі баққа теңеуге болады. Осындай арыстарымыз – әкемізден 6 жыл бұрын айырылсақ, анамызға желтоқсан айында жыл асын берейік деп жатырмыз. Осыған орай, ардақтыларымыз туралы естелік жазсақ деп ұйғардық.
Қарттарын қадірлей білген қазақ халқының «Ел – ағасыз, тон – жағасыз болмайды» деген мақалының мағынасы терең. «Ел ағасы» деген атауды жастары келген барлық егде адамдарға айта бермейді. «Ел ағасы» деген құрметті атауға ие болу әркімнің қолынан да келе бермейді. Бұған лайық менің ӘКЕМ!
Әкеміз Мұхамедьяров Өсербай Рахметұлы үлкен жүректі, еңбекке кәсіби көзқараспен қарайтын, өзгені сыйлайтын адам болды.
Біздің отбасымыздың әкеміз іргетасы мен қорғаны болса, анамыз жол сілтейтін жұлдызы және жарық күні болды.
Әкем К.Д. Ушинский атындағы Петропавл мұғалімдер институтын физика-математика мамандығы бойынша бітіргеннен кейін еңбек жолын орта мектеп мұғалімі болып бастады.
1963-1969 жылдары әкем Бауман атындағы Мәскеу мемлекеттік техникалық университетінің өндірісті автоматтандыру және механикаландыру факультетіне оқуға түсті. Алты жыл оқу барысында әкем өзін дарынды және жоғары ынталы студент ретінде көрсете білді және Қазақстан Республикасының атынан табысты өнер көрсеткен санаулы студенттердің бірі болды. Қазақстан Республикасына оралған соң әкем Көкшетау облысындағы өнеркәсіптік кәсіпорынның бас инженері болып жұмыс істеп, кешкі мектепте математика мен физикадан сабақ беруді жалғастырды.
Менің ойымша, әкеміз Өсербай Рахметұлының жарқын тұлға, жан-жақты маман ретіндегі іргелі қасиеттерінің бірі – өзін-өзі тәрбиелеуі болды. Оның барлық балалары мен немерелері «Біздің отбасымыздың алтын ережесін» – ұқыптап оқып, жаңа білім алуды, көркем әдебиеттерді оқуды және шет тілдерін үйренуді бүгінгі күнге дейін есте сақтайды. Жоғарыда айтылғандарға сүйене отырып, әкеміз қалаған отбасымыздың негізгі дәстүрлерінің бірі – біз оқыған кітап, мақала немесе телешоу бойынша пікірталас ұйымдастыру логикалық ойлауға және өзімізді дамытуға мүмкіндік берді. Қарастырылып отырған мәселені шешуге сенімділікпен, ұстаныммен қарады.
Мұхамедьяров Өсербай Рахметұлы КОКП белсенді мүшесі болып, 1958 жылы ақпанда партия билетін алды. 1976-1979 жылдары әкем Алматы жоғары партия мектебінің толық курсын бітіріп, жоғары партиялық-саяси білім алды. 1973-1978 жылдары әкем Қазақстан Республикасы Көкшетау облысы Щучинск қалалық партия комитетінің бірінші хатшысы болып жұмыс істеді, сонымен қатар №14 сайлау округі бойынша Қазақ КСР Көкшетау облысы Щучинск қалалық және еңбекшілер депутаттары Кеңесінің депутаты болып сайланды. Мұхамедьяров Өсербай Рахметұлы ұзақ жылдар бойы облыс еңбеккерлерінің мұң-мұқтажына қамқорлық танытып, азаматтардың көкейтесті мәселелерін шешуге атсалысып, партия көшбасшысы мен облыстың озық басқарушысының үлгісін көрсетті.
Өсербай Рахметұлы 1978-1989 жылдары Көкшетау нан өнімдері комбинатының бас директоры қызметін атқарып, Қазақстан Республикасының солтүстік өңірінің дамуына ерекше үлес қосты. Басқарған он бір жыл ішінде бұл кәсіпорын астық және ұн тарту саласында солтүстік өңірде ғана емес, бүкіл Қазақстан Республикасында алдыңғы қатарлы кәсіпорын болды. Осы өндірістік кәсіпорынды басқарған кезеңде Өсербай Рахметұлы Мұхамедьяров кәсіпорынның стратегиялық міндеттерін нақты айқындап, еңбек ұжымының назарын негізгі процестер мен тиімді жұмыстың негізгі көрсеткіштеріне аудара алатын дарынды басшы ретінде танылды. Жоғарыда аталған кәсіпорын Өсербай Рахметұлының талантты басшылығының табысты нәтижесі маңызды марапаттың, атап айтқанда, Көкшетау нан өнімдері комбинатына Еңбек Қызыл Ту орденінің табыс етілуі болды.
Әкеміз 1989-1996 жылдары Көкшетау облыстық астық өнеркәсібі астық инспекциясының бастығы болып жұмыс істеп, астық сапасын бақылау және астық өнімдеріне жоғары қадағалауды орнату саласында өзін жоғары санатты маман ретінде көрсете білді. Сондай-ақ, облыстың және бүкіл Қазақстан Республикасының астық инспекциясының инспекторларын даярлау жұмысымен айналысты.
2010 және 2015 жылдары Көкшетау қаласының әкімдігі «1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске 70 жыл» медальдарын және Көкшетау өңіріндегі айтулы кәсіпорынның жанқиярлық еңбегі мен кәсіби басшылығы үшін Алғыс хаттарын табыс етті. Қазіргі таңда «Агример Астық» ЖШС өңірдегі жетекші кәсіпорындардың бірі болып қалуда.
Әкеміз Өсербай Рахметұлы Көкшетау нан өнімдері комбинатының бас директоры қызметін атқара жүріп, бірнеше рет АҚШ-қа іссапармен барып, астықты сақтау мен өңдеудің озық тәжірибесін үйренді.
Ендігі сөз біздің ардақты анамыз Салықова Үмітжан Махметқызы туралы болмақ. Асыл ана! Тумасында нәзік жан иесі саналатын әйел қауымының қилы замандардың қиыншылықтарын қайыспай көтергені мәлім. Шаңырақтың шайқалмай, отбасының шырқы бұзылмай, бақытты жанұя болып қалыптасуы да сол аналардың арқасы! Дүние шіркінге тіршілік нәрін сеуіп, сол әлемнің тірегі болатын да өздері. Заманында ақылымен ел басқарып, бүкіл дүниені аузына қаратқан да сол аналар. Тіршілік атаулының бастауындай болып ақ сүтімен әлемге жан бітіріп, «Бала – бауыр етім» дейтін де сол аналар.
«Болса егер бұл өмірде құдірет, сыйынар ем Ана деген тәңірге!» деген ақынның жүрекжарды толғауы да осыған саяды. Алдымыздағы айтқан сөздердің бәрі біздің асыл, ақылды анамызға айтылған. Салықова Үмітжан Махметқызы балаларын асқан сүйіспеншілікпен және жауапкершілікпен тәрбиелеп өсіріп, балаларына керемет адами қарым-қатынастар әлемін, қызықты кітаптардың, музыка авторларының жаңалықтарын және өзін қоршаған әлемді сыйлаған әлемдегі ең жақсы АНА болды. Әкеміз Мұхамедьяров Өсербай Рахметұлы іргетасы, қорғаны болса, анамыз тату-тәтті отбасымыздың жол көрсетуші жұлдызы, жарық шуағы болды.
Салықова Үмітжан Махметқызы 1955-1957 жылдары Көкшетау қазақ педагогикалық училищесінде мұғалім мамандығы бойынша толық курсты бітіріп, Симферополь орта мектебінде гуманитарлық пәндер мұғалімі болып жұмыс істей бастады. Біздің анамыз дарынды ұстаз болды және оқу сабақтарының дайындалуына жауапты, шәкірттерінің білім алуға деген жоғары ынтасын қалыптастырды және мектептегі әріптестері арасында лайықты беделге ие болды.
1992-1997 жылдары анам Көкшетау қаласындағы қазақ гимназиясында мұғалім болып жұмыс істеді, онда өскелең ұрпақты тәрбиелеу мен дамыту бойынша көптеген гуманитарлық пәндерден үлкен қызығушылықпен сабақ берді және гимназиядағы әріптестері арасында үлкен беделге ие болды. Біздің анамыз дарынды ұстаз және тәрбиеші. Сондықтан анамның арқасында сіңілім екеуміз орыс тілі және әдебиеті, шет тілі пәнінен мұғалімдік мамандықты таңдадық.
Қазіргі уақытта анаммен шеберлік пен қарым-қатынас жасаудың баға жетпес тәжірибесін, әсіресе анамның маған К.Д.Ушинский мен В.А.Сухомлинскийдің кітаптарын әкеліп, олардың педагогикалық көзқарастарын зерттеуді сұрағанын ризашылықпен еске аламын. Бүгін мен анамызбен атақты ресейлік және шетелдік мұғалімдердің шығармашылығы туралы қызықты пікірталастарымыз бен әңгімелерімізді сағынышпен еске аламын.
Анамыз Аркадий Гайдар атындағы қалалық балалар кітапханасында ұзақ жылдар бойы кітапханашы болып еңбек етті. Көкшетау қаласындағы жалпы білім беретін мектептердің оқушыларымен оқу конференцияларын өткізіп, түрлі авторлардың мазмұнды оқу дағдыларын қалыптастырды. Кәсіби кітапханашы қызметін атқарған кезеңде анам оқырмандарға тамаша қызмет көрсеткені үшін көптеген алғыс хаттар алып, қаламыздағы орта мектептерде көптеген оқу конференцияларын өткізді. Біздің әкеміз – ҚАЙТАЛАНБАС ТҰЛҒА, ал анамыз – АСЫЛ АНА!
Анамыздың ерекше қасиеттері, атап айтқанда, қайырымдылық, кәсіпқойлық және жігерлілік әрі қызықты маманның, әрі жарқын тұлғаның белгісі болды. Отбасындағы әрбір бала үшін ана тәлімгер, дос және мұқият әңгімелесуші болды! Сондықтан, анам өмір бойы балаларының жетістіктерін мақтан тұтатын, атап айтқанда, балалары жоғары оқу орындарына түсіп, халықаралық алмасу білім беру бағдарламаларына қатысып, экономика, қаржы және педагогика магистрі және докторы дәрежесін алған. Осындай парасатты қарым-қатынас және балаларымен тәрбиенің нәтижесінде анамыз шет елдердің, атап айтқанда, АҚШ, Англия, Филиппин, Қытай, Үндістан елдерінің мәдениетін үлкен қызығушылықпен үйренді.
Салықова Үмітжан Махметқызы елу жылдан астам уақыт бойына ошақтың дана сақтаушысы болып, «отбасы» деп аталатын кемесін ақылды, жігерлі, көңілді бағыттады. Анамның даналығының, іскерлігі мен көшбасшылығының арқасында әкеміз Мұхамедьяров Өсербай Рахметұлының еңбек баспалдақтары сәтті дамып, барлық балаларының білім, экономика, қаржы және ғылым салаларындағы кәсіби және сирек мамандар ретінде тәрбиеленуі, білім алуы және бизнесте қалыптасуы.
Анамыз лайықты демалыста жүріп, кітап оқуға, фильмдер мен телебағдарламаларды талқылауға, шет елдерге саяхаттауға, еліміздің жаңа табиғи түкпірлерін ашуға құштар жан-жақты тұлға болып қала берді. Анамыз Үмітжан Махметқызы Салықовтар әулетінің алғысына бөленіп, өмір бойы ата-анасына, барша туған-туыстарына құрмет көрсетіп, отбасылық мерекелерге шақырып, түрлі өмірлік жағдайларда ақыл-кеңестерімен қолдау көрсетіп отырды.
Мейірімділік, шынайылық және қонақжайлылық Салықовтар отбасының басты құндылықтары болып табылады және бұл құндылықтардың барлығы Мұхамедьяровтар отбасының отбасылық өмір салтына енген.
Анамыз өмірінің соңғы күндеріне дейін Нұрлы дана, сүйкімді тұлға болып қала берді! Бүгін біз АНАШЫМЫЗДЫ сағынып, аңсаймыз… Біз оны мәңгі есте сақтаймыз, өйткені біздің сүйікті АНАМЫЗ – бәріміз үшін тату Мұхамедьяровтар отбасының Жарқын бейнесі.
Иә, ақыл-парасат – адамның ойлауына, пайымдауына, өмір мен өнердің қыр-сырын ұғуына, жақсы қылық пен жаман қылықтың ара жігін ашуына көмектесетін күш. Тәрбиелеу дегеніміз – адамның бойына білімге негізделген этикалық құндылықтар қуатын дарыту. Қандай әрекет жасап, қандай іс істер болсаңыз да, игілігін көріп, рақатына бөленуді мақсат тұтқан жөн. Жоғарыда айтқан әке-анамыз Өсербай Рахметұлы мен Үмітжан Махметқызы осындай жандар болған. Әке-анамызға имандылық тілеп:
Бір жыл болды өміріңіз тоқтағалы,
Аяулы анамызды жоқтағалы.
Асыл бейнең, жанарың, асыл сөзің,
Балаларыңның жүрегінде сақталады.
Сағынып еске аламыз, әке, сізді
Еркелетіп өсірдің бәрімізді.
Өзің берген тәрбие ұмытылмас,
Тағылымы мол тәлімді, әрі ізгі, – дегім келеді.
Жанна Мұхамедьярова
